Makaracı
"Dünyada genel olarak “Roller” adı ile bilinen güvercinlere ülkemizde “Makaracı” adı verilmektedir. Makaracılık güvercinlerde bir uçuş özelliğidir. Bugün yurdumuzda makaracı özelliği olan yerli ırklarımızdan 4 ayrı güvercin ırkı bulunmaktadır. Bu ırklar şu şekilde sıralanabilir.
1 ) Bursa
2 ) Mülakat
3 ) Çakal
4 ) Trakya
Bu 4 ırkın yanı sıra eskiden yurdumuzda var olan ve kökenini ülkemizden alan, ancak günümüzde yurdumuzda kalmamış olan iki ırk daha vardır. Bu iki ırk dünya üzerinde bugün varlığını sürdürmekle birlikte artık ülkemizde bulunmamaktadır. Bu ırklar ise şunlardır.
5 ) Osmanlı Makaracısı ( Oriental Roller )
6 ) İzmir makaracısı ( Smyrna Roller )
Makaracı güvercinlerin tümü birer performans kuşudurlar. Form özellikleri için yetiştirilmezler. Bu kuşların kendilerine özgü uçuş stilleri yetiştiriciler için her zaman ön planda olmalıdır. Bu amaçla makaracılar yavru döneminden başlayarak düzenli bir uçuş eğitimine tabi tutulurlar. Klasik tarzları olan makara yapmaya belli bir uçuş eğitimi aldıktan sonra başlarlar.
Makara yapma hareketi, güvercinin havada uçarken birden kafası kuyruk yönünde geriye doğru hareket edecek şekilde, taklalar ata ata düşerek dönmeye başlamasıdır. Bu hareket sırasında kuş kanat vurabileceği gibi kanatlarını açık olarak da makaraya girebilir. Güvercin makara hareketi sırasında hızlı bir şekilde yükseklik kaybeder. Kuş havada adeta geriye doğru yuvarlanarak düşen bir top gibi görünür. Makara hareketi sırasında güvercin havada yaklaşık 30 m. kadar bir yükseklik kaybeder ve yaklaşık 10 kez takla atar. Daha sonra normal uçuşuna devam eder ve tekrar yükselir. Makaracı güvercinler genel olarak uçuş ve fiziki özelliklerine göre farklılıklar gösterirler. Ortak olan noktaları makara yapma özellikleridir. Ancak makaracı ırklar arasında makara yapma şekilleri açısından da farklılıklar bulunabilmektedir. Makaracı ırklardan uçarken makara yapmasını beklemek yerinde bir davranıştır. Makara yapmayan kuşlar ciddi şekilde değer kaybına uğrarlar.
Makaracı güvercinler genel olarak toplu halde uçurulan kuşlardır. İyi bir uçuş çıkartabilmeleri için, en az 8 kuşluk bir filo tercih edilmelidir. 8 – 20 arası bir sayı idealdir. Grup halinde uçurulmalarına karşın bu güvercinlerin toplu halde uçtukları söylenemez. Genellikle her kuş kendi başına uçar. Gökyüzünde adeta bir kırlangıç topluluğu gibi görünürler. Toplu halde uçmamaları bu güvercinlerden beklenen bir özellik olmakla birlikte, uçurulma alışkanlıklarına bağlı olarak toplu halde uçan makaracı ırklara da rastlanmaktadır. Başka güvercinlerle birlikte uçurulmaları sonucu böyle bir alışkanlık gelişebilmektedir. Eğer toplu uçmaları istenmiyorsa, yavru döneminden itibaren sadece ayrı uçma özelliği kazanmış kendi ırkından kuşlarla birlikte uçurulmaları gerekmektedir.
Makaracı ırkların diğer bir uçuş özelliği de orta yükseklikte ve daha çok da “nokta yüksekliği” olarak adlandırılan yükseklikte uçma alışkanlıklarıdır. Bu güvercinler uzun uçan kuşlardır. Uçuş süreleri ırka bağlı olarak değişmekle birlikte 3 –4 saatten aşağı olmaz. Hatta 7 – 8 saat uçanları da bulunmaktadır. Kuşkusuz bütün bu süreler kuşun damarına ( orijin ) ve kuşa verilen uçuş eğitimine yakından bağlıdır. Uzun uçmaları tercih nedenidir ve kuşun daha kaliteli olduğu anlamına gelmektedir. Makaracı ırklar genel olarak hızlı uçmaları ve seri hareketleri ile tanınmaktadırlar.
Makaracı güvercinler hakkındaki bu genel bilgilerden sonra ülkemizde bulunan makaracı ırkları tek tek ele alarak kendilerine özgü özelliklerini tanıtmak istiyorum.