Sırtıkızıl
Ülkemizde özellikle Hatay, K.Maraş, Kilis, G.Antep ve Ş.Urfa illerinde yetiştirilen “Sırtıkızıl” veyahut “Abalı” olarak adlandırılan ve kıymet gören bir ırktır.
Orijini Lübnan’dır ve “İrinfili” olarak dünyada bilinir. Diğer Lübnan ırklarıyla özellikle de “amberiler” le (ırjani) yakın akrabadır.
Filo uçucusu veya desen ırkı olarak beslenir, özelliklede renk tonu ve desen olarak çok etkileyici bir ırktır o sebeple artık sadece desen kuşu olarak beslense de pek sık olmamakla beraber filolarda bulunmaktadırlar. Nazlı bir ırktır, türetmesi zordur, özel emek ve sabır ister, O sebeple her kümeste bulunmaz yalnızca meraklıları besler ve bu sayısal azlık nedeniyle çok kıymet görürler.
İki varyant olarak bulunurlar, ön tepeli olanları ve olmayanları olarak. Öntepeli olanlar biraz daha kıymetli kabul edilmekle birlikte öntepesiz olanlardan biraz daha minyondurlar. Aranan özelliklerin başında desenin kusursuz olması gelir. Kuşun tüm vücudu ve kanat telekleri olabildiğince parlak siyah olmalı, kızıllık sadece sırtta olup sırtın tamamını kaplamalıdır. Kızıl olan yerlerinde siyahlık, siyah olan yerlerinde kızıllık olmamalıdır. Uzun bacaklı ve paçasız, kırmızı ayakları, kalın ve uzun boynu olmalı, orta uzunlukta, kalın gagası ve tırnakları siyah, gözler koyu turuncu, göz halkası belirgin olmalıdır. Kafası iri, alın bölgesi belirgin olur, gaga altında sakal tabir edilen (adana ırkındaki gaga altı yapı) yapı bulunmaz. Kanatlarını kuyruğunun üstünde taşımalı ve dik bir duruşa sahip olmalıdır. Tüm Lübnan ırklarında olduğu gibi bu ırkta oldukça iri yapılıdır ve ne kadar iri olursa o kadar değerlenir. Öntepeli olanları biraz daha minyon olabilmektedir. Öntepeli olanları pek yaygın olmamakla beraber varlıkları çok eski zamanlardan beri bilinmektedir.
Irk son zamanlarda yaygınlığını yitirse de, kıymetini ve muhteşem desen güzelliğini hala korumaktadır. Varlıklarının devamını bu ırka meraklı yetiştiricilerimizin özverisi belirleyecektir.